پدیدارشناسی تصویر آتش در اشعار اخوان ثالث با تکیه بر آرای گاستون باشلار

نویسندگان

چکیده مقاله:

گاستون باشلار، فیلسوف، معرفت‌شناس و ادیب فرانسوی، ازجمله افرادی است که به مبحث تخیّل و آنچه آن را شکل می‌دهد، می‌پردازد. از نظر او، عناصر چهارگانه در آفرینش تصاویر ادبی نقشی مهم دارند. این عناصر به‌طور ناخودآگاه به ذهن شاعران بازمی‌تابند و هنگام خیال‌پردازی، آ‌ن‌ها نقش اساسی در خلق تصاویر ایفا می‌کنند. آتش از عناصری است که باشلار به‌طور ویژه آن را پدیدارشناسی می‌کند و معتقد است هر کلام شاعرانه‌ای، آتشی در سینه دارد و همۀ تصاویر ادبی، به عنصر آتش نیازمندند. او به دو وجه خیر و شرّ آتش و خاصیت تطهیرکنندگی و ویرانگری آن می‌پردازد. همچنین به وجود چهار عقده در پیوند با آتش معتقد است؛ چهار عقده‌ که فرویدوار نام آن‌ها را از اسطوره‌‌ها و ادبا وام گرفته است. این پژوهش در نظر دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر اندیشه‌های باشلار، به خوانش و تحلیل اشعار مهدی اخوان ‌ثالث بپردازد و آتش و مفاهیم مرتبط با آن را در تصاویر و تعابیر شعری او بررسی کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مؤلّفه‌های پسااستعماری در اشعار مهدی اخوان ثالث

مطالعات پسااستعماری یکی از حوزه­های مطالعات جدید در مورد کشورهای موسوم به جهان سوم و نگرشی انتقادی به مجموعه­ای از رهیافت­های نظری است که با تأکید بر پیامدهای استعمارگرایی به تحلیل گفتمان استعماری می­پردازد. ادوارد سعید، بنیان­گذار واقعی نظریۀ پسااستعماری در کتاب شرق­شناسی­اش بر این اصل تکیه دارد که متفکران غربی، عمدتاً تصویر نادرستی از مشرق به مثابۀ «دیگری» مطرح کرده­اند. وی بر این باور بود که ...

متن کامل

جایگاه نقد تخیل در زیبایی‌شناسی شعر ابن‏خفاجه و هلالی جغتایی با تکیه بر نظریة گاستون باشلار

نقد تخیل، مابین نقد موضوعی و نقد ساختاری قرار داشته و سعی دارد با تمرکز بر نیروی تخیل، از موضعی روانکاوانه به مطالعة نظام‌مند تصاویر شعری بپردازد و بر اساس تداوم حضور یک یا چند عنصر از عناصر اربعه در خیال‌پردازی‌های شاعرانه، میزان خلاقیت و اصالت تصویرسازی شاعران را مشخص کند. بدون شک، روش نقد تخیل، از راه پیوند شعر با مباحث روان‏شناسی و بخش ناخودآگاه ذهن، راه را برای تفسیر چندمعنایی شعر بیشتر با...

متن کامل

سبک‌شناسی اشعار اخوان ثالث درباره جنگ تحمیلی؛ با تکیه بر سطح فکری

شاعرانی که درباره جنگ تحمیلی سروده­اند؛ به دو دسته تقسیم می­شوند؛ دسته اول شاعران برآمده و متأثر از جریان انقلاب اسلامی هستند که حیات ادبی و هنری آن‌ها در دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی شکل گرفته و یا برجسته شده است. دسته دوم را شاعرانی تشکیل می­دهند که پیش از انقلاب اسلامی شهرت و نام قابل توجهی داشتند و به ضرورت و احساس وظیفه درباره جنگ تحمیلی سروده­اند. مهدی اخوان ثالث از ...

متن کامل

جستجوی انگاره خانه در آثار «سهراب سپهری» بر مبنای پدیدارشناسی تخیل «گاستون باشلار»

«خانه» یکی از مؤلفه‌های اصلی در تخیّل ادبی است که انگاره‌های متفاوتی را صورت‌بندی می‌کند. در انگاره­ی خانه، مفاهیمی چون هویت­یابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکان­کاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روان­شناختی (از دیدگاه شولتز)، انگاره‌ی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبه­ی روان­شناختی یونگ و مانند آن، دیده می‌شود. خانه‌ی زادگاه مهم‌ترین انگاره‌ای است که در اشعار و آثار ا...

متن کامل

بررسی مولفه‌ی سفر در اشعار اخوان ثالث

چکیده یکی از مؤلفه‌های مکتب رمانتیسم، سیاحت و سفر است. رمانتیک‌ها به سفر اهمیّت بسیاری می‌دادند و انواع سفر – جغرافیایی، تخیلی، نمادین و تاریخی- در آثارشان نمود و ظهور بسیاری داشت. از آنجا که روحیات شاعر رمانتیک با انزوای فردی و بیگانگی از محیط جامعه آمیخته است، بنابراین به رفتن از نقطه معلوم و عزم سفر به مکان نامعلوم - به خصوص شرق- تمایل داشت. مهدی اخوان ثالث یکی از شاعران برجستۀ مع...

متن کامل

بررسی مولفه‌ی سفر در اشعار اخوان ثالث

چکیده یکی از مؤلفه‌های مکتب رمانتیسم، سیاحت و سفر است. رمانتیک‌ها به سفر اهمیّت بسیاری می‌دادند و انواع سفر – جغرافیایی، تخیلی، نمادین و تاریخی- در آثارشان نمود و ظهور بسیاری داشت. از آنجا که روحیات شاعر رمانتیک با انزوای فردی و بیگانگی از محیط جامعه آمیخته است، بنابراین به رفتن از نقطه معلوم و عزم سفر به مکان نامعلوم - به خصوص شرق- تمایل داشت. مهدی اخوان ثالث یکی از شاعران برجستۀ مع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 18

صفحات  351- 376

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023